Snovi mogu biti fascinantni, uzbudljivi, zastrašujući ili jednostavno čudni. Iako ne postoji jasan konsenzus o tome zašto sanjamo, naučnici su poprilično naučili o tome šta se događa dok sanjamo. Evo stvari koje biste trebali znati o snovima.
Svi sanjaju
Sanjaju čak i oni koji tvrde suprotno. U stvari, istraživači su otkrili da ljudi obično imaju nekoliko snova svake noći, a svaki obično traje od pet do 20 minuta. Tokom prosečnog životnog veka, ljudi provedu u proseku šest godina sanjajući.
Zaboravljamo većinu svojih snova
Čak 95% svih snova brzo se zaboravlja ubrzo nakon buđenja. Prema jednoj teoriji o tome zašto se toliko teško setiti snova, promene u mozgu koje nastaju tokom spavanja ne podržavaju obradu i skladištenje podataka potrebnih za stvaranje memorije.
Skeniranje mozga uspavanih ljudi pokazalo je da su frontalni režnjevi – područje koje igra ključnu ulogu u formiranju pamćenja – neaktivni tokom REM faze u kojoj se sanja.
Nisu svi snovi u boji
Dok većina ljudi tvrdi da sanjaju u boji, mali je postotak ljudi koji tvrde da sanjaju samo crno-belo. U studijama u kojima su se sanjari probudili i zatražili da odaberu boje s lestvice koje odgovaraju onima iz njihovih snova, većina ih je birala više boja dok je jako mali deo ljudi birao crno-belu.
Muškarci i žene sanjaju drugačije
Istraživači su otkrili neke razlike između muškaraca i žena kada je reč o sadržaju njihovih snova. U nekoliko studija muškarci su izveštavali da sanjaju o oružju znatno češće nego žene, dok su žene češće sanjale o odeći nego muškarci.
Drugo istraživanje pokazalo je da muški snovi imaju tendenciju agresivnijeg sadržaja i telesne aktivnosti, dok ženski snovi sadrže više odbacivanja i isključenosti, kao i više razgovora nego fizičke aktivnosti.
Žene imaju nešto duži san koji sadrži više likova. Kad su u pitanju likovi koji se obično pojavljuju u snu, muškarci sanjaju o drugim muškarcima dvostruko češće nego o ženama, dok žene jednako sanjaju o muškarcima i ženama.
Životinje verojatno sanjaju
Istraživači veruju da životinje zaista sanjaju. Baš kao i ljudi, životinje prolaze kroz faze spavanja koje uključuju REM fazu.
Moguće je kontrolisati svoje snove
Lucidni snovi su oni u kojima ste svesni da sanjate iako još uvek spavate. Lucidno sanjanje je kombinacija stanja svesti i REM faze tokom koje često možete usmeriti ili kontrolisati sadržaj sna.
Otprilike polovina svih ljudi može se setiti kako je doživela barem jedan slučaj lucidnog sanjanja, a neki su pojedinci u stanju da imaju lucidne snove prilično često.
Negativne emocije su češće
Tokom razdoblja od više od 40 godina, istraživač dr. Sc. Calvin S. Hall, prikupio je preko 50.000 ispovesti snova od studenata. Prikazi tih snova otkrili su da se tokom snova proživljavaju mnoge emocije. Najčešća emocija koja se doživljava u snovima je anksioznost, a negativne emocije su puno češće od pozitivnih.
Slepe osobe mogu vizualno sanjati
U jednom istraživanju sa ljudima koji su slepi od rođenja, istraživači su otkrili da doživljavaju vizualne slike u snu, a imali su i pokrete očiju koji su povezani s doživljavanjem snova.
Iako su njihovi pokreti očiju bili manji za vreme REM faze, slepi ljudi su govorili o istim senzacijama iz snova, uključujući vizualni sadržaj kao i ljudi koji vide normalno.
Paralizovani ste tokom svojih snova
REM faza sna karakterizuje paraliza mišića i ovaj fenomen je poznat kao REM atonija. U nekim slučajevima ova paraliza može preći u budno stanje čak 10 minuta, stanje je poznato kao paraliza spavanja.
Iako iskustvo može biti zastrašujuće, stručnjaci savetuju da je to posve normalno i da treba trajati samo nekoliko minuta pre nego što se vrati normalna kontrola mišića.
Mnogi su snovi univerzalni
Iako na snove često snažno utiču naša lična iskustva, istraživači su otkrili da su određene teme snova vrlo česte u različitim kulturama. Na primer, ljudi iz celog sveta često sanjaju o poteri, napadu ili padu. Druga uobičajena iskustva iz snova uključuju osećaj nesposobnosti da se kreću, kasno stižu, lete i budu goli u javnosti.